Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2019

Κατά πόσο η Ιστορία κυριαρχείται από το Παρόν;

Το ιστορικό παρελθόν είναι αδύνατον να μείνει εντελώς ανεπηρέαστο από το παρόν. Η κάθε κοινωνία βάζει τα δικά της «φίλτρα» έτσι ώστε κάποια γεγονότα τα μην βρίσκουν διέξοδο, κάποια άλλα να αλλοιώνονται ενώ άλλα να περνούν ατόφια. Ακόμη όμως και μέσα στην ίδια την κοινωνία τα «φίλτρα» αυτά μεταβάλλονται ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες. Γεωπολιτικές ανακατατάξεις, οικονομικά συμφέροντα ή άλλες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές μεταβάλλουν την οπτική και τα συναισθήματα της κάθε κοινωνίας της οποίας μέλος είναι και ο ιστορικός. Ακόμη λοιπόν και αν ο τελευταίος προτίθεται να παράξει ένα άρτιο ιστορικό έργο απαλλαγμένο από συναισθηματισμούς και ανακρίβειες, είναι λίγο-πολύ δέσμιος της συλλογικής μνήμης της κοινωνίας του.


            Η ιστορία λοιπόν κυριαρχείται από το παρόν στο βαθμό που ο ιστορικός του παρόντος επιτρέπει να κυριαρχηθεί. Η κάθε κοινωνία ζει και συμπεριφέρεται ανάλογα με τους δικούς της αξιακούς κώδικες, τη δική της κουλτούρα και αξίες, συνεπώς και ο ιστορικός είναι δύσκολο να αποφύγει κάποιες παροντικές επιρροές στην παραγωγή του. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις αντικειμενικές δυσκολίες της ιστορικής απόστασης και των κενών στις ιστορικές πηγές, δικαιολογούν εν μέρει το ατελές έργο και τα διλήμματα του ιστορικού έργου. Αντίθετα όμως, η μεροληπτική στάση και η σκόπιμη παράθεση ψευδών απέναντι σε ένα ιστορικό γεγονός με σκοπό να εξυπηρετηθούν κάποια στενά συμφέροντα, αμφισβητούν την τιμιότητα του ιστορικού.

            Οι παραπάνω διαπιστώσεις σε καμία περίπτωση δεν μειώνουν το ιστορικό έργο το οποίο, όπως προανέφερα, αντιμετωπίζει αρκετές δυσκολίες. Ο ιστορικός πρέπει να είναι τίμιος ως προς την παραγωγή του, να ασκεί κριτική στις ομάδες με τις οποίες συνεργάζεται και να θέτει τα σωστά ερωτήματα στο παρελθόν έτσι ώστε να παίρνει τις σωστές απαντήσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια: